Det er mange læringsteoriar ute og går, og mykje fornuftig i dei fleste av dei. Kven som er mest populær skiftar etter som tid og læreplanar skiftar: det vert gjerne ei motesak, og pendelen svingar jamnt og trutt...
Det ideelle hadde vore om alle elevane var motivert for sjølve læringa ut frå eiga interesse og drivkraft. Men me veit jo godt at slik er det ikkje. Elevane er ikkje ei homogen gruppe, men likevel skal dei pressast gjennom same forma - satt litt på spissen.
TPO, ja, men pensum og eksamenar er det samme for alle elevane i heile landet.Her er tatt lite hensyn til interesser og forutsetningar og valalternativa er svært avgrensa. Det er sagt mykje godt om Kl-06, men denne reforma utelukkar alle sjansar elevane tidlegare hadde til å velga ut fra interesser: no er språk einaste valfaga dei får. Slutt er det på båtførarprøven, mopedlappen,fotballskulen, skuleavisa eller yrkesutplassering elevane kunne ta tidlegare.
Skulen vert meir og meir teoretisk, og for elevar som er slitne og lei av heile greia er det få pusterom fra dei teoretiske faga i løpet av veka. Korleis i all verda kan ein forventa at elevar som trivest best med praktiske fag skal kunna motivera seg sjølv når 85% av timeplanen består av teori? Alle er ikkje interessert i å læra språk eller synest det er spennande å finna ut kor mange kakestykker kvar får om ein deler på 5. Mange treng å sjå håndfaste resultat av arbeidet sitt: ein fuglekasse,flotte gryteklutar, ein eigenprodusert radiostyrt motor el.l. Eller dei treng konkrete bevis for at denne lærdomen er viktig: kor mykje materiale må snekkaren eg jobbar hos bruka for å dekke den veggen me skal setja opp i dag? Dette vert det alt for lite av i dagens skule. Først når elevane er ferdig med 10 år i grunnskulen kan dei velga seg inn på praktiske liner, men også i yrkesskulen har "byar i Belgia" gjort sitt inntog etter KL06!
Korleis då motivera elevar som meste ikkje ser lyset i enden av tunellen? Det er her behaviorismen kjem inn. "Dersom eg les så og så mykje på prøven kan eg håpa å få ein femmar." Det vert motivasjonen for å gå laus på dei 30 sidene om den franske revolusjonen som prøven skal handla om.Hadde det ikkje vore snakk om kararkterar i andre enden trur eg ikkje mange hadde gidda å lese desse sidene. Det vert veldig snart snakk om å tilfredstilla andre sine krav og forventningar til det ein presterer, for veldig menge elevar slit med å sjå nytta av alt som skal lærast. Sjølvsagt varierer dette veldig fra elev til elev, men eg vågar å påstå at ingen elevar er lika interessert i alt i alle fag. Då må det gjerne ein ytre forsterking/ motivering til for å få arbeidet gjort, og så får ein håpa at eleven plukkar opp noko kunnskap undervegs i prosessen.
Om ikkje karakterane er nok i seg sjølv kan ein forsterka også dette "lokkemiddelet":
Eg veit om fleire foreldre som har sett prislapp på karakterane: kr 200,- for ein 6ar og hundrelappen for ein 5ar. Standpunktkarakterane vert gjerne lønna med høgare takst...
Behaviorisme? absolutt!
Eg trur at det ofte er foreldre og lærarar sine forventningar som driv elevane til å jobba. Innsikt i eige behov for å læra og å utvikla seg vert overskygga av krav om produksjon og resultat uansett kva ein synest om oppgåva. Sjølvsagt er det ikkje alltid slik: dei fleste elevar har gjerne eit eller fleire fag dei likar å jobba med og driv seg sjølv fram i arbeidet, men arbeidsiveren er nok svært varierande fra fag til fag. Slik trur eg det alltid vil vere. Tross alt er det lettast å læra noko du sjølv synest er interessant, medan uinteressann lærdom nærast må puttast inn med teskei. Siden alle må læra alt enten ein vil eller ei vert motivasjonen ofte deretter. Då vert det tross alt lettare å yta litt ekstra om snarleg løn er innan rekkevidde.
Behaviorisme som læringsteori i skulen er nok omstridt, men er det praktisk mogeleg, i dagens skulesystem , å utelukka den?
lørdag 18. oktober 2008
fredag 10. oktober 2008
Klasseleiing
Då eg ikkje har vore på skulen denne veka er det litt vanskeleg å gå igang å skriva blogginnlegg, men det er nå verdt å gjera eit forsøk likavel. Eg har som mål å bli ein dugande engelsklærar, og planen er å vitja England ein gong kvart år. Det syntes eg måtte passa fint å gjera i haustferien, som eg for seint oppdaga at me ikkje skulle ha. Siden turen allerei var betalt drog eg avgårde med friskt mot og vel heime att er eg kansje litt nærare målet...
"Ogden" var med på flyturen og grundig studert. Det eg beit meg mest merke i er kor sterkt han vektlegg skulestarten: "Det sosiale mønsteret utvikles fra første dag...","Den sosiale strukturen etableres samtidig med at regler og rutiner innarbeides", og videre: "Denne første tiden brukte effektive lærer til å sikre seg best mulig kontakt med, men også kontroll i, klassen."
Det tydeleg at den første tida kan bli avgjerande for korleis klassemiljøet utviklar seg.
Eg har ein gut og ei jente som byrja i kvar sin 8. klasse i år: ny skule, nye lærere og mange nye klassekamerater.Kontaktlæraren guten har fått er kjent for å ha klassar med veldig godt læringsmiljø, medan jenta går i ein klasse med "vanleg flinke og greie lærarar." Det er spennande å fylgja desse to parallelle klassane.Første veka i haust var veldig forskjellig i dei to klassane: Jenta sin klasse kom tidleg igang med vekeplan og lekser, og arbeidsrutinane vart godt etablerte.Ho trivest greit på skulen men det har ho forsåvidt alltid gjort. I guten sin klasse var det lite lekser først veka. I stedet brukte dei mykje tid på sosiale aktivitetar med vekt på å bli godt kjende med kvarandre. Han stortrivest i klassen og er veldig motivert for skulearbeid. Dette er ein gut som har vore møkklei alt som minnar om skule i fleire år og eg som mor har grua meg veldig til han skulle over på ungdomsskulen.Her har skjedd ei stor endring i hans oppleving av skulekvardagen!
Sjølv om læraren la stor vekt på det sosiale den første veka var ho og veldig tydeleg på kven som er leiaren i klassen. Dette gir trygghet: ungdomane treng ikkje kjempa om sjefsjobben - den er allereie besatt. Denne læraren er og veldig flink til å sjå kvar einskild, og elevane vert glad i henne. Ho appellerer til deira lojalitet.
To av mine eldre ungdomar har og hatt den same læraren , og dei minnest tre kjekkke år med henne.(Prøv berre ikkje å snakka nedsetjande om henne!)Ho er eit flott forbilde for ein fersk lærarstudent.
Etter å ha kikka på powerpoint-presentasjonane til Aashild denne veka ser eg at eg har gått glipp av mykje. Vart overraska av å lesa at norske elevar først og framst ser på skulen som ein sosial arena og er mindre interessert i faga. Men det stemmer vel med resultata fra diverse testar: norske elevar gjere det dårleg fagleg men scorar høgt på trivsel. Det er vel motsett av kva finske elevar gjere?
Akkutat dette veit eg for lite om til å meina mykje om, så dette temaet får liggja for denne gang.
Sikkert er det i vertfall at læraren enno spelar hovedrolla for miljøet i klassen. Ein god lærar må inneha særs mange gode kvalitetar. Forhåpentlegvis kan mykje lærast - også for oss vanlege dødelege.
"Ogden" var med på flyturen og grundig studert. Det eg beit meg mest merke i er kor sterkt han vektlegg skulestarten: "Det sosiale mønsteret utvikles fra første dag...","Den sosiale strukturen etableres samtidig med at regler og rutiner innarbeides", og videre: "Denne første tiden brukte effektive lærer til å sikre seg best mulig kontakt med, men også kontroll i, klassen."
Det tydeleg at den første tida kan bli avgjerande for korleis klassemiljøet utviklar seg.
Eg har ein gut og ei jente som byrja i kvar sin 8. klasse i år: ny skule, nye lærere og mange nye klassekamerater.Kontaktlæraren guten har fått er kjent for å ha klassar med veldig godt læringsmiljø, medan jenta går i ein klasse med "vanleg flinke og greie lærarar." Det er spennande å fylgja desse to parallelle klassane.Første veka i haust var veldig forskjellig i dei to klassane: Jenta sin klasse kom tidleg igang med vekeplan og lekser, og arbeidsrutinane vart godt etablerte.Ho trivest greit på skulen men det har ho forsåvidt alltid gjort. I guten sin klasse var det lite lekser først veka. I stedet brukte dei mykje tid på sosiale aktivitetar med vekt på å bli godt kjende med kvarandre. Han stortrivest i klassen og er veldig motivert for skulearbeid. Dette er ein gut som har vore møkklei alt som minnar om skule i fleire år og eg som mor har grua meg veldig til han skulle over på ungdomsskulen.Her har skjedd ei stor endring i hans oppleving av skulekvardagen!
Sjølv om læraren la stor vekt på det sosiale den første veka var ho og veldig tydeleg på kven som er leiaren i klassen. Dette gir trygghet: ungdomane treng ikkje kjempa om sjefsjobben - den er allereie besatt. Denne læraren er og veldig flink til å sjå kvar einskild, og elevane vert glad i henne. Ho appellerer til deira lojalitet.
To av mine eldre ungdomar har og hatt den same læraren , og dei minnest tre kjekkke år med henne.(Prøv berre ikkje å snakka nedsetjande om henne!)Ho er eit flott forbilde for ein fersk lærarstudent.
Etter å ha kikka på powerpoint-presentasjonane til Aashild denne veka ser eg at eg har gått glipp av mykje. Vart overraska av å lesa at norske elevar først og framst ser på skulen som ein sosial arena og er mindre interessert i faga. Men det stemmer vel med resultata fra diverse testar: norske elevar gjere det dårleg fagleg men scorar høgt på trivsel. Det er vel motsett av kva finske elevar gjere?
Akkutat dette veit eg for lite om til å meina mykje om, så dette temaet får liggja for denne gang.
Sikkert er det i vertfall at læraren enno spelar hovedrolla for miljøet i klassen. Ein god lærar må inneha særs mange gode kvalitetar. Forhåpentlegvis kan mykje lærast - også for oss vanlege dødelege.
fredag 3. oktober 2008
Undervisningsplanlegging
Det er stadig noko nytt å læra, og no er me komen til planlegging av undervisning.Det er neimen ikkje lite som skal planleggjast: årsplanar,vekeplanar, timeplanar, einskildtimar, foreldremøter og elevsamtalar.I tillegg må ein tenkja på at alle elevane har krav på tilpassa undervisning, og kansje det er ein og to som skal ha utfylt og godkjent IOP kvart semester.Det gjeld for læraren å ha tunga rett i munnen og stø kurs mot målet, som er så klart definert i læreplanen KL06.
Siden ein klasse eller elevgruppe ikkje er homogen set det store krav til den som planlegg ei undervisningsøkt. Det er om å gjera å fanga interessa til alle, for å få ein god læringssituasjon.Eg meiner at det viktigast av alt er ein lærar som er oppriktig interessert i og engasjert i det han skal undervisa i: elevane må få ei oppleving av at dette han no vil formidla er det verdt å kunna! Når ein ønsker å læra noko opnar ein sansane for inntrykk og tar imot det som vert formidla.
Så må ein vurdera kva som er best tjenleg måte å formidla ny kunnskap på: Kan det konkretiserast? Egnar det seg som samarbeidsoppgåve der elevane leitar seg fram til ein konklusjon eller fungerer nedt dette temaet best med modellæring slik Bandura skisserer?
Videre må ein ta hensyn til rammefaktorene: utstyr, rom, klassestørrelse og tid tilgjengeleg til dette temaet.
Ikkje minst må ein vurdere elevgruppa: kan alle følge same opplegget, eller krevst det ekstratiltak for at alle skal få det med seg? Ein må og tenkja på korleis ein kan halda entusiasmen oppe både hos dei som jobbar raskt og dei som treng heile timen ( og vel så det ) for å bli ferdig.
Under heile planleggingsprosessen må ein ha i bakhovudet at aktiviteten i timen skal ha eit formål. Opplegget skal opplevast meiningsfullt for elevane, og når temaet er avslutta skal elevane sjølve kunna sjå at dei har lært noko og at dei får til å bruka den nye lærdomen.
Jaha, dette var mine tankar om kva ein bør leggja vekt på i planleggjingsprosessen, men får eg til å gjera det i praksis? Det er eit heilt anna spørsmål.
Siden ein klasse eller elevgruppe ikkje er homogen set det store krav til den som planlegg ei undervisningsøkt. Det er om å gjera å fanga interessa til alle, for å få ein god læringssituasjon.Eg meiner at det viktigast av alt er ein lærar som er oppriktig interessert i og engasjert i det han skal undervisa i: elevane må få ei oppleving av at dette han no vil formidla er det verdt å kunna! Når ein ønsker å læra noko opnar ein sansane for inntrykk og tar imot det som vert formidla.
Så må ein vurdera kva som er best tjenleg måte å formidla ny kunnskap på: Kan det konkretiserast? Egnar det seg som samarbeidsoppgåve der elevane leitar seg fram til ein konklusjon eller fungerer nedt dette temaet best med modellæring slik Bandura skisserer?
Videre må ein ta hensyn til rammefaktorene: utstyr, rom, klassestørrelse og tid tilgjengeleg til dette temaet.
Ikkje minst må ein vurdere elevgruppa: kan alle følge same opplegget, eller krevst det ekstratiltak for at alle skal få det med seg? Ein må og tenkja på korleis ein kan halda entusiasmen oppe både hos dei som jobbar raskt og dei som treng heile timen ( og vel så det ) for å bli ferdig.
Under heile planleggingsprosessen må ein ha i bakhovudet at aktiviteten i timen skal ha eit formål. Opplegget skal opplevast meiningsfullt for elevane, og når temaet er avslutta skal elevane sjølve kunna sjå at dei har lært noko og at dei får til å bruka den nye lærdomen.
Jaha, dette var mine tankar om kva ein bør leggja vekt på i planleggjingsprosessen, men får eg til å gjera det i praksis? Det er eit heilt anna spørsmål.
Abonner på:
Innlegg (Atom)